Nohut,
Humus,
(Cicer arietinum).Farsça: nohud.
Fransızca:pois chiches,
İngilizce: chickpeas,
Almanca: kichererbse,
Latince: Cicer arietinum
Baklagillerden, ana yurdu Akdeniz kıyıları olan, birleşik telek yapraklı, çiçekleri sarımtırak renkte, tanesi baklamsı, 50 santim boyunda, bir yıllık bitki.Bu bitkinin bol nişastalı, yuvarlak tanesi; humus.
Bu bitkinin yemek veya leblebi yapılan, besleyici maddesi zengin, bol nişastalı yuvarlak tanesi.
Baklagiller (Leguminosae) familyasından, beyaz çiçekli, yenen tohumları için kültürü yapılan, ülkemizde 8 yabani türü bulunan, tek yıllık, otsu bir bitki.
Nohut (Cicer arietinum L.):
Binlerce yıldan bu yana tarımı yapılan ender bitkilerden biridir. Anavatanı olarak Türkiye’nin güney doğu bölgesi gösterilmektedir. Pek çok kaynağa göre, bu bölgede yaklaşık 7000-7500 yıl önce nohut yetiştirilmekteydi. Nohut, tanelerinde bulunan % 20-25 protein, % 40-60 karbon hidrat, % 4.5-5.5 yağ, fosfor ve kalsiyum sayesinde insan beslenmesinde önemlidir. Dünyada tarımı yapılan nohut çeşitleri, tane iriliğine, şekline ve rengine göre Desi tipi ve Kabuli tipi nohut olarak iki ana grup altında toplanmışlardır.
Nohut yetiştirilmesi kolay bir bitkidir. Anadolu'da kıraç alanlarda yetiştirilir. Su kıtlığına iyi dayanır ve toprak kalitesine pek önem vermez. Yaprakları 5 - 15 mm büyüklüğünde ve 30 mm'ye kadar tomurcukları uzayabilir. Tohumları kurumadan yeşil olarak da yenebilir. Kurutulmuş nohut birçok yemekte kullanılır.
Nohut protein açısından zengindir. Nohut, humus yapımında kullanılan ve ıslatılıp otlar ve baharatlarla kaba bir şekilde öğütüldükten sonra köfte yapılıp kızartıldığında falafel olarak kullanılan Akdeniz ve Orta Doğu mutfaklarının temel bir bileşenidir.
En çok üretildiği ülkeler; Türkiye, Kuzey Afrika, Meksika, Hindistan, Pakistan ve İspanya 'dır. Ancak biz o kadar çok tüketiyoruz yada üretmiyoruz ki Kanada'dan nohut ithal ediyoruz.
Nohut çeşitlerinden bazıları şunlardır:
Koçbaşı nohut.
Leblebilik nohut.
Yuvarlak nohut.
Karışık nohut.
Tescil edilmiş nohut türlerinin adları şöyledir;
Akça, Atabay, Azkan.
Bahadır, Botan,
Caner, Canıtez,
Çakır, Çiftçi.
Duru,
Göksu, Göktürk,
Hisar.
Nihatbey,
Onur,
Sevda, Sezgin,
Yaşa,
Nohutlu yahni:
Akdeniz Bölgesi'nin Taşeli yöresine ait yerel bir yiyecektir. Bölgede genellikle düğünlerde, bayramlarda ve asker uğurlamalarında yapılır.
Malzemeler: Nohut, kemikli keçi ya da koyun eti, kuru soğan, sıvı yağ, biber salçası ve tuz.
Yapılışı: Geceden ıslatılan nohut ertesi günü haşlanır. Kemikli keçi eti büyükçe parçalar halinde genellikle bir haranada ya da kazanda haşlanır. Haşlandığından yumuşayan et, başka bir kazana alınıp içine ince doğranmış kuru soğan ile yeteri kadar biber salçası konularak kavurulur. Ardından, kavrulan ete, daha önce bir kaba alınan et suyu ile haşlanmış nohut eklenip üzerine yeteri kadar tuz da ilave edilerek kısık ateşte kaynamaya bırakılır. Piştikten sonra çoğu zaman keşkek ile birlikte servis edilir.
